شمارى از نویسندگان, علماى دوره صÙویه را نکوهش کرده Ùˆ Ú¯Ùته اند: علماى دوره صÙوى Ùˆ آنان Ú©Ù‡ در کنار قدرت بوده اند, مردم را به زور به سوى مذهب تشیّع کشانده, Ùˆ سخت متعصّب Ùˆ Ùرقه گرا بوده اند.مقدس اردبیلى Ùˆ علامه مجلسى از سوى برخى روشنÙکران معاصر, متهم شده اند41 Ú©Ù‡ پرچم Ùرقه گرایى براÙراشته Ùˆ آزادى را از دیگر ارباب مذاهب مانند سنیان Ùˆ صوÙیان دریغ داشته اند Ùˆ نیز پیروان Ùرقه هاى بابیت Ùˆ بهائیت برخورد قهرآمیز علماى دوره قاجار را با Ùرقه Ùˆ رهبران آن, ناشى از تعصب Ùˆ Ùرقه گرایى علماى شیعه مى دانند. مجله Øوزه, این واقعیت را پذیرÙته Ú©Ù‡ Øوزه هاى دو سده اخیر, از همه توانمندى Ùˆ استعداد خود براى استÙاده از دانشها Ùˆ تجربه هاى بشرى بهره نگرÙته اند. علما براى پیشرÙت Ùکرى Ùˆ اجتماعى جامعه اسلامى, از دانشها Ùˆ تجربه هاى دیگر مردم جهان نیز استÙاده کرده Ùˆ نژاد Ùˆ رنگ قومیّت Ùˆ ملیّت مانع از ترجمه Ùˆ یا رد Ùˆ قبول عقیده اى نبوده است. با پیروان دیگر مذاهب مودت ورزیده Ùˆ Øتى خشونت زمامدار متعصّب غیرشیعى نسبت به پیروان اهل بیت را به شمار جهالت نهاده Ùˆ کار آنان را از مذهب شان جدا مى کردند Ùˆ Ú†Ù‡ بسیار وقتها, با وجود شرائط Ùˆ مهیا بودن زمینه انتقام از مخالÙان, آنان را بخشیده اند.
تولیدی Ú©ÙØ´ قم
لذا Øکومتهاى شیعى مى دانستند با آزاد نمودن جوّ مذهبى, بیش تر مى توانند در نشر مذهب شیعه مؤثر باشند, تا جوّ اختناق Ùˆ Ø®Ùقان. Øوزه , از Ø¢ Ù† آغاز وقتى با شدت گرÙتن این جوّ Ø¢Ùرینیها Ùˆ اتهامات روبه رو شد, به مقوله هایى چون آزادى عقیده, Øقوق بشر, ÙˆØدت اسلامى Ùˆ نمایاندن چهره Ùرقه هاى استعمارى پرداخت Ùˆ نسبتهایى چون Ùرقه گرایى عالمان شیعه Ùˆ خشونت آنان علیه پیروان ادیان Ùˆ Ùرقه ها را در تاریخ با دقت پى گیرى کرد. مجله Øوزه , در شماره هاى: 43Ù€44, ویژه آیت الله بروجردى,به تØری٠زدائى از این قطعه از تاریخ روØانیت پرداخته Ùˆ ثابت کرده Ú©Ù‡ مخالÙت آیت الله بروجردى با تقسیم اراضى از سر تØجّر Ùˆ جانبدارى از نظام پوسیده ارباب رعیتى نبوده است Ú©Ù‡ بروجردى Ùقیهى بود روشن, ساده زیست Ùˆ پشتیبان ستمدیدگان. زیرا اینان دستورهایى چون: گزاردن نماز, گرÙتن روزه, پرداخت زکات Ùˆ گزاردن Øج را به امور باطنى تأویل مى برند Ú©Ù‡ هیچ پیوندى با ظاهر ندارد. در مرØله دیگر, Ù…Ùسدان Ùˆ Ø´ÛŒÙتگان قدرت, امامان Ùˆ عالمانى را Ú©Ù‡ براى در اختیار گرÙتن قدرت Ùˆ Øکومت قدم برداشته اند, به دنیاطلبى متهم ساخته Ùˆ در عرصه دیگر براى بدبین کردن مردم به Ø¢ نان, آنان را به ناکارآمدى Ùˆ ناتوانى در استÙاده از ابزار قدرت متهم ساخته اند.
بعدها, رژیم پهلوى, با زمینه سازیهاى Ùرهنگى, به تغییر تاریخ هجرى به تاریخ ایران باستان دست زد Ú©Ù‡ امام خمینى در برابر آن ایستادگى کرد35 Ùˆ آن را صریØاً اسلام ستیزى خواند. مجله Øوزه, باردیابى عملکرد عالمان شیعه ثابت کرد: مبانى Ùˆ رÙتار Øوزه هاى بزرگ شیعه Ùˆ علماى نامور آن بر ØªØ³Ø§Ù…Ø Ø¯Ø± برابر دیگر مذاهب اسلامى Ùˆ اخوت اسلامى استوار بوده است. مجلّه Øوزه Ú©Ù‡ همیشه در پى بازتاباندن نقش علماى بزرگ در تاریخ ایران Ùˆ تشیع بوده است, در شماره اى Ú©Ù‡ به میرزاى شیرازى ویژه کرده, روشن اندیشى, نگرش دقیق Ùˆ زمان شناسى او را نمایانده Ùˆ در شماره اى Ú©Ù‡ به زندگى سیاسى, علمى Ùˆ برجستگیهاى اخلاقى او ویژه کرده, از نقش ضد استعمارى Øرکت او سخن Ú¯Ùته است Ùˆ روى این نکته انگشت گذارده Ú©Ù‡ آن Øرکت شورانگیز سالها, راه Ù†Ùوذ Ùرهنگى Ùˆ نظامى استعمار را بر ایران بست Ùˆ اگر Øاکمان قاجار از خرد, سیاست, درایت, بینش Ùˆ تدبیر برخوردار مى بودند Ùˆ در عیش Ùˆ نوش به سرنمى بردند, ورق برمى گشت Ùˆ انگلستان براى همیشه, سرزمین ما را ترک مى کرد Ú©Ù‡ از سیلى Ùتواى میرزا گیج شده بود Ùˆ راه برون رÙت از باتلاق خود Ø¢Ùریده رانداشت.اما Øکومت گران خائن راه برون رÙت را به او نشان دادند Ùˆ آن, توطئه علیه روØانیت Ùˆ علماى دین بود Ùˆ این Ú©Ù‡ Øرکت میرزا در تØریم تنباکو Ùˆ مخالÙت sedvali با قرارداد رژى به ضرر ایران تمام شد!  This há Žas be en generated  byâ€GSAá Ž Cá Žontent G eneratorá Ž Dem​oversiá Žon!
ثابت کرده Ú©Ù‡ این عالمان Ùˆ شخصیتهاى برخاسته از Øوزه,در روزگار خود, مترقى ترین اندیشه را داشته اند Ùˆ برنامه هاى راه گشا Ùˆ مهم در Ù…ØاÙÙ„ گوناگون براى پیشرÙت علمى Ùˆ Ùرهنگى, اقتصادى Ùˆ اجتماعى ارائه داده Ùˆ یا به اجرا درآورده Ùˆ پیاده کرده اند Ùˆ با جمود اندیشى, Ùˆ قشرى گرى در عرصه باورها, ارزشها Ùˆ Ùقه مبارزه کرده اند. قتلشاه از رهبران مغول, به دیگر رÙقاى خود Ú¯Ùت: ما در اشتباه بزرگى اÙتادیم Ú©Ù‡ مدتى یاسائى, دین پدران خود را ترک کرده Ùˆ دین عرب را گردن نهادیم این دینى است Ú©Ù‡ پیروان آن اختلا٠بسیار دارند Ùˆ الآن وقتى است Ú©Ù‡ به کیش پدران خود, یاسا,برگردیم, این خبر در میان ارتش مغولان پخش شد, آنان از اسلام متنÙر شده Ùˆ روز به روز بردامنه آن اÙزوده مى شد, چنان Ú©Ù‡ کسى از آنان, اگر کسى از علماى دین را مى دید او را مسخره مى کرده ماجرا تا جایى پیش رÙت Ú©Ù‡ مغولان ازدواج بر روش اسلام را رها کردند… در داستان «عادت Ù…ÛŒÂکنیم» نصرت نیز از دیگر زنان مظلوم آثار پیرزاد است Ú©Ù‡ به علت بچهÂدار نشدن، شوهرش او را طلاق داده Ùˆ به همین دلیل مجبور به کار کردن در خانه ماهمنیر Ù…ÛŒÂشود تا از این طریق سر پناهی بیابد: «پدر به ماهمنیر Ú¯Ùت: همولایتی صاØب سنگکی نزدیک بنگاه اÂست.